Het vak commissaris ligt onder een vergrootglas. De commissaris moet onder groeiende druk zijn waarde aantonen. Kan certificering uitkomst bieden voor commissarissen?
Het vak commissaris blijft de gemoederen bezighouden. Na debacles bij bijvoorbeeld Ahold, Vestia en Imtech is er veel negatieve aandacht rond commissarissen. Sommige partijen nemen het vak commissaris niet serieus. Columnist Peter de Waard noemt een commissariaat niet meer dan een veredeld bijbaantje. ‘Op de avond voor de vergaderingen zullen commissarissen zonder twijfel het concept-jaarverslag doorbladeren en vragen verzinnen. Het lidmaatschap van de raad van commissarissen is een bijeenkomst met koffie en koekjes.’
Zie ook: ‘Toezicht eist continue training’
Verschillende partijen maken zich zorgen over de training van toezichthouders, certificering en evaluatie van toezichthouders. Ferdi de Lange, partner bij Chasse Executive Search, wil dat commissarissen kritisch naar hun competenties kijken. ‘Allereerst moet een commissaris een goede toezichthouder zijn. Diversiteit is heel goed, maar de basis is altijd dat iemand zijn/haar toezichthoudende taken goed en met de juiste mate van distantie kan uitvoeren. Een commissaris moet op de drie belangrijkste rollen – toezichthouden, sparringpartner en werkgever – onafhankelijk en kritisch kunnen functioneren. Vervolgens kijk je naar de kwaliteiten, de persoonlijke match en affiniteit.’
Diploma voor commissarissen
Hoe bewijs je als commissaris dat je over de juiste competenties beschikt? Het Register Certified Board Member, kortweg RCBM, is een manier. De Nederlandse Vereniging van Commissarissen en Directeuren (NCD) startte het initiatief om aan te tonen dat commissaris en toezichthouder zijn een vak is.
Roos van Erp-Bruinsma, voorzitter van de raad van toezicht van maatschappelijk dienstverlener Fier, wijst op de toegevoegde waarde van bijvoorbeeld het RCBM. Met een certificaat krijgt een commissaris als het ware een kwaliteitskeurmerk. ‘Als je een commissariaat instapt, is het goed dat je kunt laten dat je je er echt in hebt verdiept.’
Dicht op je huid
Bij certificering via het RBCM volgt een assessment met twee assessoren. Allerminst een eenvoudig gesprek, zegt Van Erp-Bruinsma: ‘Certificeren is niet niets. Je krijgt te maken met een goed indringend gesprek. Hoe sta je in dingen, in het leven, wat beteken je, wat doen dingen met je? Niet alleen je kwalificaties, maar ook: wie ben je en wat doe je in welke situaties?’
De assessoren stellen vragen aan de hand van vier onderwerpen:
- Organisatorisch-inhoudelijk kennis. De assessoren checken of een commissaris weet waarover hij/zij praat wat betreft het vak van commissaris.
- Persoonlijke professionaliteit. Integriteit. Heeft een commissaris aangetoond met een rechte rug in het vak te zitten? De assessoren checken situationeel hoe iemand met situaties omgegaan is.
- Maatschappelijk bewustzijn. We leven in een tijd van duurzaamheid. Hoe gaat een commissaris om met de Aarde? Heeft hij/zij daar zicht op?
- Samenwerking in een board. Hoe is de samenwerking met het bestuur? Kan de commissaris vertellen dat er iets misging en hoe heeft hij/zij dat aangepakt? De assessoren proberen dat gedrag boven water te krijgen.
Van Erp-Bruinsma: ‘Commissaris of toezichthouder zijn is allang geen bijbaan meer, maar een vak. Certificering is vooral een persoonlijk statement waarbij je als commissaris of toezichthouder aangeeft dat je bereid bent te blijven leren en, vooral, reflecteren op je eigen functioneren.’
Nieuwsbrief Commissarissen.nl
Aanmelden voor de nieuwsbrief van Commissarissen.nl? Dat kan via deze button.
