De aandeelhouders heersen en winst maken is de standaard geworden. Prof. dr. Leen Paape (Nyenrode) betreurt deze ontwikkeling. ‘Dieselgate met sjoemelsoftware en het aanbieden van woekerpolissen zijn bekende voorbeelden waar het niet gaat om langetermijnwaardecreatie, maar om de grootste te zijn, of om meer geld te verdienen.’

Leen Paape, voorzitter van het Nyenrode Corporate Governance Instituut (NCGI), noemt het huidige corporate governance-systeem een gevaar voor de stabiliteit en toekomst van de samenleving. Dat stelt Paape in zijn oratie. ‘Het moet in onze economie niet alleen om winst en aandeelhouderswaarde draaien, maar ook om het creëren van duurzame waarde, voor iedereen.’

Zie ook: Wat is een commissaris?

Winst maken is volgens Paape de standaard geworden. Hij wil bij voorkeur afscheid nemen van de tirannie van aandeelhouderswaarde en kortetermijndenken. ‘Dieselgate met sjoemelsoftware en het aanbieden van woekerpolissen zijn bekende voorbeelden waar het niet gaat om langetermijnwaardecreatie, maar om de grootste te zijn, of om meer geld te verdienen. We moeten ophouden de externalities als milieuschade, gezondheidsrisico’s of ongelijkheid te negeren. We putten de aarde uit en we kunnen niet langer zo doorgaan, want dan is er geen planeet over voor onze kleinkinderen en de generaties daarna.’

Betere balans
De huidige wet- en regelgeving én de Nederlandse Corporate Governance Code voldoen volgens de Nyenrode-man niet. ‘De manier waarop we corporate governance hebben ingericht, bevordert kortetermijndenken. We kunnen natuurlijk niet alles voorzien. Een systeem is adaptief en heeft een zelf organiserend vermogen. Echter, door voortdurend te focussen op de – duurzame – waardecreatie op de lange termijn, kunnen we beter inzicht krijgen in de noodzakelijke aanpassingen voor een betere balans.’

Paape ziet drie belangrijke elementen voor een verbeteringsplan:

  • Pas systeemdenken toe in corporate governance, waardoor we zicht blijven houden op het grotere geheel, en niet op losse onderdelen.
  • Definieer wat we als lange termijn beschouwen.
  • Definieer langetermijnwaardecreatie, waarbij het maatschappelijk welzijn voorop staat.