Cultuur en de verantwoordelijkheid die bestuursleden en raden van commissarissen voor dit onderwerp nemen, krijgen langzamerhand een plek in de jaarverslagen. Dat blijkt uit het KPMG-onderzoek naar de eerste 24 jaarverslagen die over het boekjaar van 2017 zijn gepubliceerd. Een analyse door Amanda de Brabander, senior consultant KPMG Advisory. ‘Er is ruimte voor verbetering.’
In het onderzoek is geanalyseerd in hoeverre ondernemingen rapporteren over de best practices en principes uit de herziene versie van de Nederlandse Corporate Governance Code omtrent het thema cultuur. Hoewel het onderwerp cultuur terugkomt in elk jaarverslag, verschilt het per onderneming hoe uitgebreid hierover wordt gesproken. Zo vermeldt de ene onderneming slechts dat er een Code of Conduct is waar medewerkers zich aan moeten houden en vertelt de andere onderneming uitgebreid over de cultuurscan die in 2017 is uitgevoerd en wat de uitkomsten hiervan zijn.
Mag wel wat meer
Sinds het publiceren van de herziene Code is het voor Nederlandse beursgenoteerde ondernemingen verplicht om te rapporteren over de naleving ervan in het jaarverslag of op de website van de onderneming. Het is een goede ontwikkeling dat cultuur zo’n prominente rol heeft gekregen in de herziene Code. Ondanks dat veel ondernemingen steeds meer het belang van cultuur zien, zou dit onderwerp wel meer aan bod mogen komen in de jaarverslagen. Ook bijvoorbeeld het noemen van verbeterpunten omtrent gedrag en cultuur verhoogt de transparantie van jaarverslagen en laat zien dat ondernemingen hiervoor oog hebben.
Grote verschillen
Het verschilt per best practice in hoeverre aandacht wordt besteed aan cultuur in de geanalyseerde jaarverslagen. Eén van de best practices in de herziene Code stelt dat de voorzitter van de raad van commissarissen erop moet toezien dat het bestuur de activiteiten ten aanzien van cultuur uitvoert. Uit het KPMG onderzoek komt naar voren dat slechts 5 van de 24 ondernemingen in het jaarverslag aangeeft dat dit een van de verantwoordelijkheden is. Hierbij wordt dan duidelijk de vermelding gemaakt naar de activiteiten rondom cultuur. Andere ondernemingen vermelden niets over deze best practice (50%), geven een toelichting op deze best practice op hun website (21%) of vermelden wel de verantwoordelijkheid van de raad van commissarissen op het toezien van de bestuursactiviteiten, maar noemen niet specifiek de activiteiten omtrent cultuur (8%).
Koppeling met langetermijnwaardecreatie
Naast cultuur is het creëren van langetermijnwaardecreatie ook een nieuw thema in de herziene Code. Principe 2.5 stelt dat het bestuur verantwoordelijk is om een cultuur te creëren dat gericht is op langetermijnwaardecreatie. Uit de jaarverslagen blijkt dat dit door 46% van de ondernemingen wordt bevestigd. Een van de ondernemingen heeft bijvoorbeeld voor het creëren van langetermijnwaardecreatie een model opgesteld waar de belangrijkste elementen hiervoor worden beschreven. Ruim de helft van de ondernemingen vermeldt niets over dit onderwerp in hun jaarverslag.
Gedragscode
Het meest besproken onderwerp in de jaarverslagen met betrekking tot cultuur is de gedragscode. 96% van de ondernemingen besteedt hieraan aandacht, waarbij 79% ook toelicht hoe de onderneming ervoor zorgt dat de gedragscode daadwerkelijk wordt nageleefd door de medewerkers en hoe hierop wordt gemonitord. Wel blijkt dat ondernemingen minder bereid zijn om de uitkomsten van de naleving van de gedragscode te bespreken in het jaarverslag; slechts 29% van de ondernemingen doet dit.
Verbetering
Hoewel het onderwerp cultuur aan bod komt in de geanalyseerde jaarverslagen, is hierop zeker nog ruimte voor verbetering. De Code zegt weinig over de wijze waarop ondernemingen moeten rapporteren over de best practices en principes, waardoor een korte algemene paragraaf over de naleving van de Code al voldoende is. Echter een toelichting per principe is uitermate interessant voor stakeholders en geeft meer zicht op de wijze waarop het bestuur leiding aan en de raad van commissarissen toeziet op de cultuur van de onderneming.
