Een werkloze Marike van Lier Lels gooide het roer om na haar vertrek als COO bij Schiphol: ze werd beroepscommissaris. Een vak dat ze uiterst serieus neemt. ‘Als ik zeg dat we linksaf moeten, dan kan de bestuurder drie keer niet afslaan, maar bij de vierde keer hebben we toch een probleem.’
Marike van Lier Lels, voormalig commissaris van onder meer KPN, Eneco en USG People, is eind 2019 benoemd als voorzitter van de raad van commissarissen van InnovationQuarter. De president-commissaris worstelde bij eerdere organisaties met de vrijheid als toezichthouder. Van Lier Lels ervaart de gewenste ruimte voor discussie bij de Zuid-Hollandse ontwikkelingsmaatschappij. ‘Ik heb nu gesprekken gevoerd met alle leden van het managementteam, die zeiden stuk voor stuk: “Willen jullie alsjeblieft kritisch zijn. We hebben behoefte aan een sparringpartner.” Voor een commissaris is het ontzettend leuk als je gevraagd wordt om mee te denken. Beter kan je het niet krijgen. Je hebt samen een enorme collectieve kennis, benut die! Samen word je beter. En natuurlijk zal het ook botsen en schuren, maar zonder wrijving geen glans. Dat is ook wel eens anders. Hoe groot je invloed is, is afhankelijk van de directie. Ze zeggen weleens: sommige directies managen de Raad van Commissarissen. Nou, dat is een model dat ik niet apprecieer.’
De nieuwbakken president-commissaris heeft grootse plannen met InnovationQuarter. ‘We zijn nu nog een uitvoerende organisatie, maar volgens mij staan we op het kantelpunt richting een meer strategische rol. Je kunt niet van politici, de Economic Board of de RvC verwachten dat zij met een visie komen. Zo werkt het leven niet. Geen van die partijen schrijft op welke kant de economie van Zuid-Holland op moet gaan. Die rol zouden wij moeten pakken. En die strategie moeten we dan vervolgens ook zelf weer gaan uitvoeren. Want we blijven een uitvoeringsorganisatie. Maar we zetten zelf die agenda. De grootste bedreiging voor de toekomst is een gebrek aan visie.’
Beroepscommissaris Van Lier Lels
Een gedeelde visie is belangrijk voor Van Lier Lels. Een conflict met de toenmalige CEO Gerlach Cerfontaine (Schiphol) kostte haar haar kop. ‘Van de ene op de andere dag verloor ik mijn baan. Eerst belandde ik in een fase van rouw. Daarna dacht ik: ik moet weer eens een baan gaan zoeken. En tenslotte: daar heb ik eigenlijk helemaal geen zin in. Het was precies in dat vacuüm dat ik openstond voor wat er op mijn pad kwam. Ik had al twee commissariaten en er dienden zich nog drie aan. Weet je wat, dacht ik, ik word gewoon beroepscommissaris.’
Een routine van zeven dagen in de week, vierentwintig uur per dag is verleden tijd voor de commissaris. ‘Dat wilde ik niet meer. Ik wilde niet meer dat alleen anderen nog over mijn agenda gingen en ik daar zelf niks meer over te zeggen had. Ik wilde dichtbij de natuur wonen, dat vond ik leuker dan in centrum Rotterdam. En ik wilde invloed hebben.’
Naar de eindbestemming vanaf de achterbank
‘Ik wilde samen met anderen dingen in beweging zetten’, vervolgt Van Lier Lels. ‘En dan niet zo nodig als bestuurder – dat had ik inmiddels wel gezien. Nee, als commissaris. Dan kun je namelijk meesturen naar een eindbestemming, maar dan wel vanaf de achterbank. Het heeft invloed wat je vindt. Als ik zeg dat we linksaf moeten, dan kan de bestuurder drie keer niet afslaan, maar bij de vierde keer hebben we toch een probleem.’
