Wat moeten toezichthouders met de bestaande overvloed aan data en informatie? Een mooi inzicht rond deze vraag deed ik tijdens een van mijn eerste dagen bij de NCD Governance Essentials-opleiding.
Zaken kwamen samen toen we bespraken hoe je tot inzicht en wijsheid komt. En waarom het zo essentieel is voor toekomstige toezichthouders om dit te ontwikkelen. Als bestuurder van een echt op harde feiten gestuurde IT-benchmark organisatie, die zijn geld voornamelijk verdient met data, was het belang van wijsheid voor mij een ontnuchterende maar oh zo logische constatering.
Zie ook: Toezicht op technologie: bij de tijd of uit de tijd?
Met de juiste data (feiten) en informatie ontwikkel je kennis, inzicht en uiteindelijk wijsheid. Met die wijsheid kun je vooruitkijken en voorspellen. Data, informatie en kennis laat je leren van het verleden. We hebben dus de ideale mix nodig van het verleden om naar het heden en de toekomst te kunnen kijken.
Juiste mix
Prof. Dr.Ir Gerda van Dijk benadrukt het verschil tussen data en wijsheid nog eens in een van haar publicaties wanneer ze stelt; ‘we hebben meer wijsheid nodig dan academische kennis’. Daar ben ik het deels mee eens, omdat een toezichthouder een juiste mix nodig heeft van feiten en ervaring om tot een afgewogen analyse en inschatting te komen. Dat is voor een belangrijk deel afhankelijk van het soort organisatie waar je toezicht houdt. Een ding is wel duidelijk: voor iedere organisatie is het hebben van de juiste data het nieuwe goud om het succes van haar producten en diensten te bepalen.
In deze tijd waar technologie en ontwikkelingen als Artificial Intelligence veel mensen het hoofd op hol brengt, lijkt het alsof computers het verschil tussen data en wijsheid hebben overwonnen. Intelligente systemen vellen op basis van rekenkundige regels hun oordeel. Maar de rol van de mens is tot in de verre toekomst niet uitgespeeld. Want ook het zoeken en achterhalen van de echte feiten, data zoals u wilt, blijft mensenwerk. Waarom doen we dit, wat is de echte vraag, wil de klant dit, is het werkelijk beter of efficiënter, wat betekent het voor onze eigen mensen en ga zo nog maar even door.
Data in de IT is trouwens een bijzonder verhaal. Juist in de technologiesector is in veel gevallen de manier van werken op bijzonder weinig feiten gestoeld. Gehypte trends als agile, DeVops, scrummen en sprinten zijn omgeven met goeroes, die in hun methodieken meestal met een grote boog om data en de feiten heenlopen. Kom bij hen niet aan met meten is weten of het benchmarken en toetsen van de resultaten. Een grote Nederlandse bank die de genoemde trends is gaan volgen in haar manier van werken, ervaart nu dat die grote vrijheid van werken ook niet alles is.
Beslissingen onderbouwen
Juist met al die onbegrensd lijkende technologische mogelijkheden is het heel belangrijk om ook op feiten gebaseerde besluiten te nemen. Beslissingen onderbouwen met gedetailleerde benchmarks lijkt misschien een grote stap, maar het biedt een toezichterhouder wel de mogelijkheid om de juiste feiten en antwoorden te vinden. De opgedane kennis geeft je inzicht en daarmee creëer je weer de wijsheid om de bestuurder op afstand maar toch van dichtbij op de juiste manier te ondersteunen.
Paul Cornelisse is directeur bij Fact Based IT-adviesorganisatie METRI, partner van Commissarissen.nl
