Een commissariaat is allang geen bijbaan meer. Jaap Winter, spreker tijdens de Dag van het Commissariaat 2020, gelooft niet in een baantjes verzamelende commissaris. ‘Een commissaris met commissariaten bij vijf beursgenootschappen, twee ziekenhuizen én een stichting is niet reëel. Dat kan helemaal niet meer.’

Jaap Winter, commissaris bij onder meer Randstad, ziet dat steeds meer geëist wordt van een commissaris of toezichthouder: ‘Toezicht gaat steeds meer tijd vragen. Niet vanwege de harde hygiënische kant, zoals audit, control en risk, maar ik bedoel toezicht op de inhoud. Inhoudelijk begrijpen wat bijvoorbeeld de uitdagingen van het bedrijf of organisatie zijn. Dat zal meer tijd vragen omdat je inhoudelijk moet meedenken, je moet er dieper in als commissaris.’

Zie ook: ‘Integrated Reporting sluit aan op de wens vanuit de samenleving’

De Dag van het Commissariaat-spreker geeft aan dat inhoud meer dan ooit een belangrijke rol speelt. ‘Als de Raden die actieve rol oppakken, wordt van hen een steeds inhoudelijkere rol, kennis en begrip van het bedrijf verwacht. Sterker nog, niet alleen van het bedrijf, maar bijvoorbeeld ook van de markt en de omstandigheden. In dat geval is het noodzakelijk om meer outside-perspectief te krijgen in plaats van de informatie die aan de bestuurstafel aangereikt wordt. Dat gebeurde in het verleden niet of nauwelijks, maar is voor de toekomst een absolute noodzaak.’

Commissarissen met inhoud

De juiste kennis en perspectieven vereist een andere invulling van een Raad van Commissarissen, geeft de Randstad-commissaris aan. ‘Je hebt meer mensen met inhoud nodig. Dan moet je op een andere manier die kennis van buiten, van de relevante wereld, aan tafel krijgen. Niet ieder perspectief dat binnen moet komen, komt binnen door een lid van de Raad van Commissarissen of Raad van Toezicht. Je moet mensen met specifieke kennis van buiten naar binnen halen om aan tafel te zitten.’

De ontbrekende kennis hoeft geen definitieve zetel in de Raad van Commissarissen krijgen, zegt Winter. ‘Er zit een natuurlijke beperking aan de omvang en effectiviteit van dat gremium. Het heeft geen zin om groepen van twintig man te maken. Dat is veel te shallow en lastig om gecoördineerd en gedisciplineerd aan het werk te houden. Hooguit vijf à tien man. Veel meer is niet effectief en minder is kwetsbaar. Het is daarnaast belangrijk dat de Raad van Commissarissen minder een verzameling individuen met een mening. Commissarissen zullen hun visie beter met elkaar moeten afstemmen, zodat het een meer gecoördineerde exercitie wordt.’

Meer focus, minder commissariaten

De toenemende verantwoordelijkheid van een commissaris vraagt meer inhoud én tijd. Veel ruimte voor commissariaten blijft volgens Winter niet over. ‘Zoals eerder genoemd, heb je de harde monitoringrol, maar als commissaris moet je ook de business begrijpen. Echt begrijpen. Je moet zichtbaar zijn, ophalen wat er speelt, meer verdiepen in de organisatie. Niet alleen intern, maar ook in de externe wereld van het bedrijf. Je moet vaker op pad om kennis op te doen. Dat kost allemaal tijd. Een commissaris met commissariaten bij vijf beursgenootschappen, twee ziekenhuizen én een stichting is niet reëel. Dat kan helemaal niet meer.’

Dag van het Commissariaat 2020

Jaap Winter is commissaris bij onder meer Randstad, voorzitter van de Raad van Toezicht van het Van Gogh Museum en partner Phyleon governance & leadership. Winter is één van de sprekers voor de Dag van het Commissariaat 2020. Naast Winter spreken ook Annemieke Roobeek (voormalig commissaris ABN AMRO) en Nicolette Loonen (toezichthouder ABP, Rutgers en CvTA). De Dag van het Commissariaat vindt plaats op 3 november 2020 in Nijkerk. Meer weten? Kijk op de website voor meer informatie.