Voorzitters van de Raden van Commissarissen hebben een historisch hoog aantal verbeterwensen. Is dit de opmaat voor verandering in de raden van commissarissen? “Blijkbaar is er een enorme ambitie om de rol van commissarissen te verbeteren”, zei Kees van der Waaij, onder meer voorzitter RVC bij Unilever Nederland, tijdens de verdiepingssessie Benchmarkonderzoek Commissarissen.
In het Berghotel in Amersfoort hebben afgelopen dinsdag dertig commissarissen en toezichthouders gediscussieerd over de uitkomsten van het Grant Thornton Benchmarkonderzoek Commissarissen van en uitgevoerd door Aalt Klaassen en Herbert Rijken en dat dit jaar voor de negende keer is uitgevoerd.
Auditcommissie makkelijker dan remuneratie
Het zou voor een levendige ochtend zorgen, waarbij geen blad voor de mond werd genomen. “Commissarissen vinden het veel makkelijker om in een auditcommissie te zitten dan in een remuneratiecommissie. Over cijfers praten vinden ze geen enkel probleem, over mensen praten wordt veel meer als een gedoe gezien”, zei een van de aanwezige. Om de opmerking werd gegniffeld, maar zeker op het gebied van HR speelt er zich wel het een en ander af. De evaluatie inzake het functioneren van de RvC en RvB, maar ook de selectie en benoeming van leden van de RvC en RvB zou volgens de uitkomsten van het onderzoek een stuk beter moeten. Kees van der Waaij was er duidelijk over. “Het benoemen, selecteren en evalueren kost heel veel tijd, maar is ook zeer belangrijk. Dus die tijd moet je simpelweg nemen.” Een andere opmerking was dat na de kredietcrisis voor financiële instellingen meer een HR-insteek nodig was om meer focus te krijgen op gedrag en cultuur. “Maar in de praktijk valt me dat toch bitter tegen, er wordt toch vooral gekeken naar competenties en minder naar de soft skills zoals gedrag.”
Ligt het alleen aan de werkwijze van commissaris?
Commissarissen kijken kritisch naar zichzelf, alhoewel het opvallend is dat als naar de teamrollen wordt gekeken dat commissarissen zelf doorgaans weinig verbeterwensen hebben, maar daarentegen voor de RvB altijd veel. Bij technische competenties hebben commissarissen minder verbeterwensen als wordt gekeken naar klassieke criteria, zoals bestuurlijke ervaring en juridische en financiële kennis. De meeste verbeterwensen zitten er op de onderwerpen: ICT, marketing, technologie, ervaring met veranderingsprocessen en internationaal netwerk. Opvallend was ook dat er voor de HR-kennis relatief weinig verbeterwensen zijn, maar daarentegen wel voor de werkgeversrol. “Ligt het dan alleen aan de werkwijze?”, riep Aalt Klaassen zich terecht hardop af.
Grote verschillen in tijdsbesteding
Tijdens de verdiepingssessie werd onder meer ook dieper ingegaan op diversiteit, de verschillende rollen in de RvC en RvB en aandacht voor talentmanagement. Een interessant onderwerp was de tijdsbesteding van een commissariaat. Opvallend aan de uitkomsten was dat commissarissen in de profitsector veel meer uren maken in vergelijking met commissarissen in de non-profitsector (410 uur voor commissaris bij beursgenoteerd bedrijf versus 200 uur voor commissaris actief in de zorg). Veel aanwezigen schrokken van dat beeld. Van der Waaij, die meerdere commissariaten heeft, vond het een bijzondere uitkomst. “Mijn ervaring leert namelijk dat mijn rollen bij non-profit bedrijven juist aanzienlijk meer tijd kosten. Wat de uitkomsten ook duidelijk maakt is dat er een – zware – onderschatting is van het aantal uren dat een commissariaat kost. En dan vooral op het gebied van bijscholing.”
