Een fris gezicht binnen een Raad van Commissarissen blijkt regelmatig een opgave. Gemakzucht lijkt de grootste boosdoener. Femke de Vries (ex-AFM) wil een frisse wind van commissarissen. ‘Onderschat niet de waarde van ‘unusual suspects’.’
De Raad van Commissarissen van Van Lanschot Kempen zal Willy Duron, voorzitter van de Raad van Commissarissen, voordragen om herbenoemd te worden voor een periode van twee jaar. Voormalig AFM-bestuurslid en FD-columnist Femke de Vries noemt het voorstel om Duron, die reeds twaalf jaar commissaris is bij de bank, langer binnenboord te houden ‘een risicoloos besluit’. De Vries pleit voor een nieuwe manier van jagen op commissarissen. Weg met de bekende koppen, tijd voor nieuwe tactieken. ‘Blijven vissen in dezelfde vijver vermindert de kans op een goede vangst. Bedrijven ontnemen zichzelf daarmee de kans op een frisse blik. Tijd voor Moneyball in de financiële sector.’
Zie ook: ‘Posities van commissarissen moeten voortdurend worden ververst’
De Vries refereert aan het waargebeurde verhaal van de film Moneyball. Honkbalcoach Billy Beane selecteert op basis van statistieken onbekende spelers. ‘Zo krijgt hij het voor elkaar om met een kleine begroting bijna kampioen van de Major League te worden. Alsof Emmen de Eredivisie wint. De boodschap van de film is helder: onderschat niet de waarde van ‘unusual suspects’. Tegelijkertijd wordt duidelijk hoe moeilijk het is een organisatie hiervan te overtuigen.’
De juiste kandidaten worden soms over het hoofd gezien, volgens De Vries. ‘Laatst sprak ik een erkende expert op het gebied van data-analyse. “Ik kan veel toevoegen als commissaris”, zei hij, “maar ik word nooit benaderd.” Hetzelfde geldt vaak voor kandidaten met lange carrières bij de overheid. Geen ervaring met het leiden van een bedrijf, is dan het argument. Het leiden van instellingen met soms duizenden werknemers en projecten van honderden miljoenen in een complexe politieke context, telt blijkbaar niet.’
Competenties commissaris
Verschillende partijen maken zich zorgen over de training van toezichthouders, certificering en evaluatie van toezichthouders. Ferdi de Lange, partner bij Chasse Executive Search, wil dat commissarissen kritisch naar hun competenties kijken. ‘Allereerst moet een commissaris een goede toezichthouder zijn. Diversiteit is heel goed, maar de basis is altijd dat iemand zijn/haar toezichthoudende taken goed en met de juiste mate van distantie kan uitvoeren. Een commissaris moet op de drie belangrijkste rollen – toezichthouden, sparringpartner en werkgever – onafhankelijk en kritisch kunnen functioneren. Vervolgens kijk je naar de kwaliteiten, de persoonlijke match en affiniteit.’
Diploma voor commissarissen
Hoe bewijs je als commissaris dat je over de juiste competenties beschikt? Het Register Certified Board Member, kortweg RCBM, is een manier. De Nederlandse Vereniging van Commissarissen en Directeuren (NCD) startte het initiatief om aan te tonen dat commissaris en toezichthouder zijn een vak is.
Roos van Erp-Bruinsma, voorzitter van de Raad van Toezicht van maatschappelijk dienstverlener Fier, wijst op de toegevoegde waarde van bijvoorbeeld het RCBM. Met een certificaat krijgt een commissaris als het ware een kwaliteitskeurmerk. ‘Als je een commissariaat instapt, is het goed dat je kunt laten zien dat je je er echt in hebt verdiept.’
